FLORIDA TAXONOMY

FLORIDA TAXONOMY

(ปรับจาก Bloom’s Taxonomy) นำไปใช้กับเรื่องของภาษา

จัดทำโดย อาจารย์ละเอียด  จุฑานันท์

การกระจายพฤติกรรมด้านพุทธนิสัย (Cognitive Behaviour)

๑. ความรู้ความจำ (Knowledge)

          ๑.๑  ความรู้เรื่องที่เฉพาะเจาะจง

                   ๑.๑.๑  อ่าน

                   ๑.๑.๒  สะกดตัว

                   ๑.๑.๓  บอกชื่อสิ่งของ

                   ๑.๑.๔  อธิบายความหมายของคำ

                   ๑.๑.๕  ให้ข้อเท็จจริงที่เฉพาะเจาะจง

                   ๑.๑.๖  เล่าเหตุการณ์

          ๑.๒  ความรู้เกี่ยวกับแนวทางและวิธีการที่จะดำเนินการกับเรื่องที่เฉพาะเจาะจง

                   ๑.๒.๑  จุดจำสัญลักษณ์

                   ๑.๒.๒  ท่องจำกฏเกณฑ์

                   ๑.๒.๓  ลำดับเหตุการณ์ต่อเนื่องตามระยะเวลา

                   ๑.๒.๔  ให้ขั้นตอนของกระบวนการ, บรรยายวิธีการ

                   ๑.๒.๕  ท่องจำแนวโน้ม  ทิศทาง

                   ๑.๒.๖  บอกชื่อระบบ  หรือ  มาตรฐานการจำแนก

                   ๑.๒.๗  ตั้งชื่อที่เหมาะสมกับระบบ หรือมาตรฐานที่ให้

          ๑.๓  ความรู้เกี่ยวกับเรื่องทั่วไป  หรือเรื่องที่เกี่ยวกับนามธรรม

                   ๑.๓.๑  ย้ำความคิดรวบยอด  หรือความคิดเห็นที่สรุปแล้วได้

                   ๑.๓.๒  ย้ำกฎเกณฑ์  กฏหมาย  ทฤษฎี

                   ๑.๓.๓  บอกเกี่ยวกับองค์การหรือโครงสร้าง

                   ๑.๓.๔  ระลึกถึงชื่อของกฎกเณฑ์  กฎหมาย  ทฤษฎี

๒.  ความเข้าใจ (Comprehension)

          ๒.๑  การแปล

                   ๒.๑.๑  พูดซ้ำโดยใช้คำของตนเอง  หรือข้อความที่สั้นกว่าเดิม

                   ๒.๑.๒  ให้ตัวอย่างที่เป็นรูปธรรมของความคิดที่เป็นนามธรรม

                   ๒.๑.๓  พูดจากสิ่งที่เป็นข้อเขียน

                   ๒.๑.๔  แปลความที่พูดเป็นข้อเขียน

                   ๒.๑.๕  แปลข้อความที่เป็นภาพให้เป็นข้อความที่เป็นตัวอักษรหรือกลับกัน

                   ๒.๑.๖  แปลภาษาอื่นเป็นภาษาอังกฤษหรือกลับกัน

          ๒.๒  การตีความ

                   ๒.๒.๑  ให้เหตุผล  (บอกว่ามำไม)

                   ๒.๒.๒  แสดงความเหมือน ความแตกต่าง

                   ๒.๒.๓.  ย่อหรือสรุปจากการสังเกตสิ่งที่เห็น

                   ๒.๒.๔  แสดงความสัมพันธ์ระหว่างเหตุและผล

                   ๒.๒.๕  ให้คำอุปมา  ข้อความเปรียบเทียบให้เห็นเด่นชัด

                   ๒.๒.๖  ปฏิบัติงาน  หรือขบวนการตามที่ได้รับคำสั่ง

๓.   การนำไปใช้ (Application)

          ๓.๑  ประยุกต์การเรียนรู้ที่เรียนแล้วให้เช้ากับสถานการณ์ใหม่

          ๓.๒  ประยุกต์หลักเกณฑ์ให้เข้ากับสถานการณ์ใหม่

          ๓.๓  ประยุกต์ความรู้ที่เป็นนามธรรมให้เข้ากับสถานการณ์ที่เป็นการปฏิบัติ

          ๓.๔  บอกลักษณะ  เลือก  และดำเนินงานตามขบวนการให้เป็นผลสำเร็จ

๔.  การวิเคราะห์ (Analysis)

          ๔.๑  แยกข้อแตกต่างระหว่างข้อเท็จจริง และข้อคิดเห็น

          ๔.๒  แยกข้อแตกต่างระหว่างข้อเท็จจริงและสมมุติฐาน

          ๔.๓  แยกข้อแตกต่างระหว่างข้อสรุป กับข้อความย่อยที่เป็นเหตุผลสนับสนุนของมัน

          ๔.๔  ชี้ให้เห็นข้อสันนิษฐานที่ไม่ได้กำหนดไว้

          ๔.๕  แสดงความสัมพันธ์เชื่อมโยงของส่วนต่างๆ

ระดับขั้นความสามารถของบลูม (Bloom’ Taxonomy)

ระดับขั้นความสามารถของบลูม  (Bloom’ Taxonomy)

แปลและเรียบเรียงโดย  ละเอียด   จุฑานันท์

 

          ระดับขั้นความสามารถหรือที่เรียกกันว่าระดับพฤติกรรม  เป็นระดับขั้นความสามารถที่เบนจามิน บลูม (Benjamin Bloom)  สร้างขึ้นมาสำหรับการจัดหมวดหมู่ระดับของคำถามที่เป็นนามธรรม ที่เกิดขึ้นทั่วไปในบริบทของการศึกษา  ระดับขั้นความสามารถเป็นโครงสร้างที่มีประโยชน์  สำหรับจัดหมวดหมู่คำถามที่ใช้ในการทดสอบ  เนื่องจากผู้สอนทั้งหลายจะตามคำถามที่มีลักษณะเฉพาะตัวภายในระดับขั้นที่เฉพาะเจาะจง  และถ้าเราสามารถตัดสินใจได้ว่า  จะเลือกระดับคำถามใดไปใช้ในการสอบของเรา  เราก็จะสามารถศึกษาวิธีการใช้ยุทธศาสตร์ที่เหมาะสมกับคำถามนั้นๆ ได้

สมรรถนะ / พฤติกรรม (Competence)	ความหมาย (Definition)	คำกริยาที่ใช้ (Useful Verbs)	ทักษะที่แสดงออก (Skills Demonstrated)	ตัวอย่างคำถาม (Sample Question Stems)	ผลผลิตและกิจกรรมที่มีศักยภาพ (Potential Activities and Products)
1. ความรู้  ความจำ	มีความรู้และจำประสบการณ์ในสิ่งที่เกิดขึ้นจากการเรียนรู้	บอก, ชี้, บ่ง, ให้รายการ, จับคู่, บอกข้อ, ให้นิยาม, ระบุ	·     การสังเกตและการระลึกข้อมูล ·     ความรู้เกี่ยวกับวันที่เหตุการณ์สถานที่ ·     ความรู้เกี่ยวกับความคิดหลักๆ ·     ความรอบรู้ในเนื้อหาวิชา	·     เกิดอะไรขึ้นหลังจาก....? ·     มี............จำนวนเท่าใด? ·     นั่นใครที่กำลัง............? ·     คุณสามารถบอกชื่อ......ได้ไหม? ·     จงบรรยายเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นที่......... ·     ใครพูดกับ...........? ·     อะไรคือ..........? ·     ข้อไหนถูกหรือผิด?	·     จงทำรายการเหตุการณ์สำคัญ ·     จงลำดับเวลาที่เกิดเหตุการณ์ ·     จงทำแผนภูมิข้อเท็จจริง ·     จงเขียนข้อมูลต่างๆ ที่คุณจำได้ ·     จงระบุ...........ทั้งหมดในเรื่อง ·     จงเขียนแผนภูมิที่แสดง........... ·     จงเขียนกลอนที่มีสัมผัสอักษร ·     จงท่องโคลงมาหนึ่งโคลง
2. ความเข้าใจ	มีความเข้าใจเรื่องราวหรือเหตุการณ์ ความหมาย สัญลักษณ์ ความสัมพันธ์ ข้อมูล คติพจน์ และหลักการ	แปลเปลี่ยน, บอกความแตกต่าง, บอกความคล้ายคลึง ขยายความ, ยกตัวอย่าง, อธิบายความหมาย, สรุป, จัดเรียง, เรียงใหม่, สาธิต เผยแพร่, พรรณา, ให้เหตุผล อธิบาย, อภิปราย	·     ความเข้าใจข้อมูล ·     จับความหมาย ·      แปลความรู้ไปสู่บริบทใหม่ ·     ตีความเปรียบเทียบ เทียบเคียงข้อเท็จจริง ·     จัดระเบียบ จัดกลุ่มอ้างอิงข้อมูลหรือสาเหตุ ·     คาดเดาผลต่อเนื่อง	·     คุณเขียน.......เป็นคำพูดของตนเองได้ไหม? ·     คุณสามารถเขียนโครงร่างย่อๆ ของ.........ได้ไหม? ·     คุณคิดว่าอะไรจะเกิดขึ้นต่อไป? ·     คุณคิดว่าใคร........? ·     ใจความสำคัญของ..........    คืออะไร? ·     ใครคือตัวละครหลัก........? ·     คุณสามารถแยกความแตกต่างระหว่าง.........? ·     มีข้อแตกต่างอะไรบ้างระหว่าง..............? ·     พอจะยกตัวอย่างประกอบคำอธิบายได้ไหม? ·     หาคำจำกัดความของ........ได้ไหม?	·     ตัดแปะหรือวาดภาพเพื่อแสดงเหตุการณ์พิเศษเหตุการณ์ใดเหตุการณ์หนึ่ง ·     ขยายความสิ่งที่คุณคิดว่าเป็นใจความสำคัญ ·     จงวาดการ์ตูน 3 ช่องแสดงลำดับเหตุกการณ์ ·     จงเขียนและแสดงละครตามเรื่องที่อ่าน ·     จงเล่าเรื่องซ้ำด้วยคำพูดของตัวเอง ·     จงวาดภาพสถานที่ที่คุณชอบ ·     จงเขียนรายงานสรุปเหตุการณ์ ·     จงเตรียม flow chart แสดงลำดับความต่อเนื่องของเหตุการณ์ต่างๆ
3. การนำไปใช้	สามารถนำความรู้ที่ได้เรียนมาใช้ทำสิ่งใหม่ๆ ได้	ประยุกต์, จับระบบ, แก้ปัญหาเปลี่ยนแปลง,   ใช้, จัดชั้น, เลือก, การโชว์, การคำนวณ, การจัดทำโครงการใหม่, เสนอ	·     ใช้ข้อมูล ·     ใช้วิธีการ แนวคิด ทฤษฎีในสถานการณ์ใหม่ๆ ·     แก้ปัญหาโดยใช้ทักษะหรือความรู้ที่กำหนดให้	·     คุณรู้จักตัวอย่าง/กรณีที่.... ·     เรื่องนี้อาจจะเกิดขึ้นได้  ใน.....? ·     คุณจัดกลุ่มโดยอุปนิสัยเช่น........ได้ไหม? ·     คุณจะเปลี่ยนองค์ประกอบตัวใดถ้า.....? ·     คุณสามารถประยุกต์วิธีการที่ใช้เข้ากับประสบการณ์ของตนเองในด้าน......ได้ไหม? ·     คุณจะถามคำถามอะไรเกี่ยวกับ.......? ·     จากข้อมูลที่ให้ คุณสามารถพัฒนา/เขียนวิธีทำหรือคำสั่งเกี่ยวกับ......ไดไหม? ·     ข้อมูลนี้จะเป็นประโยชน์ไหมถ้าคุณมี.........?	·     จงทำรูปแบบจำลองเพื่อสาธิตว่ามันทำงานอย่างไร ·     จงสร้างฉากจำลองเหตุการณ์สำคัญเหตุการณ์หนึ่ง ·     จงทำสมุดภาพเกี่ยวกับขอบเขตการศึกษา ·     จงทำแผนที่กระดาษนูนที่รวบรวมข้อมูลที่สัมพันธ์กันเกี่ยวกับเหตุการณ์ใดเหตุการณ์หนึ่ง ·     รวบรวมภาพถ่ายเพื่อนำเสนอประเด็นสำคัญ ·     ออกแบบยุทธศาสตร์การตลาดสำหรับผลิตภัณฑ์ของตนโดยเลียนแบบยุทธศาสตร์ที่เป็นที่รู้จัก
4. การวิเคราะห์	สามารถแยกวัตถุ สิ่งของเป็นส่วนๆ เป็นชิ้นเป็นอันทำให้ทราบถึงองค์ประกอบของวัตถุสิ่งของนั้นๆ เพื่อนำไปใช้ประโยชน์ต่อการศึกษาชั้นสูงต่อไป	เปรียบเทียบ, แยกแยะ, ความแตกต่าง, ทดสอบ, ทดลอง, วิเคราะห์, ตรวจสอบ, โต้แย้ง, ถาม สังเกต, ให้เหตุผล, จัดประเภท, จำแนก	·     การเห็นวิธีการต่างๆ ·     การจัดการส่วนต่างๆ ·     การจดจำความหมายต่างๆ ที่ซ่อนอยู่ ·     การระบุลักษณะขององค์ประกอบ	·     เหตุการณ์ใดสามารถเกิดขึ้นได้.........? ·     ถ้า.........เกิดขึ้นจุดจบน่าจะเป็นอย่างไร? ·     สิ่งชี้คล้ายคลึงกับ..........อย่างไร? ·     ประเด็นที่ซ่อนเร้นของ......คืออะไร? ·     มีผลลัพธ์อื่นใดบ้างที่มีทางจะเป็นไปได้? ·     ทำไมการเปลี่ยนแปลงใน......จะเกิดขึ้นได้? ·     คุณเปรียบเทียบ.......กับที่แสดงใน..........? ·     อธิบายได้ไหม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นเมื่อ............? ·     มีอะไรเป็นแรงจูงใจอยู่เบื้องหลัง............? ·     อะไรเป็นจุดเปลี่ยนในเกมส์นั้น?	·     ออกแบบแบบสอบถามเพื่อรวบรวมข้อมูล ·     เขียนประชาสัมพันธ์เพื่อขายผลิตภัณฑ์ใหม่ ·     จงสำรวจหาข้อมูลเพื่อสนับสนุนทัศนะใดทัศนะหนึ่ง ·     ทำ flow chart เพื่อแสดงสภาวะวิกฤติต่างๆ ·     จงทำกร๊าฟเพื่อแสดงข้อมูลที่เลือกมา ·     จงทำผังครอบครัวแสดงถึงสัมพันธภาพ ·     ให้จัดงานปาร์ตี้ จงเตรียมการทุกอย่างและบันทึกขั้นตอนที่จำเป็น
5. การสังเคราะห์	สามารถรวมความ คิดเห็น ความเชื่อที่แตกต่างกัน เชื่อมโยงความสัมพันธ์ระหว่างข้อความ รวมสิ่งย่อยเข้าเป็นสิ่งใหญ่	รวม, บูรณาการ, เปลี่ยนจัดแจง, ใช้แทน, วางแผน, สร้างสรรค์, ออกแบบ, ประดิษฐ์อะไรจะเกิดขึ้นถ้า....? สร้างประกอบ, เตรียม, สรุปกฏเขียนใหม่	·     ใช้ความคิดเดิมมาสร้างแนวคิดใหม่ ·     สรุปกฎเกณฑ์จากข้อเท็จจริงที่ให้ ·     เชี่อมโยงความรู้จากหลายๆ สาขา ·     คาดคะเน ·     ลงข้อสรุป	·     ให้ออกแบบ.....เพื่อ....... ·     ทำไมไม่แต่งเพลงเกี่ยวกับ.........? ·     ให้คิดหาวิธีแก้ปัญหาโจทย์เพื่อ...... ·     ทำไมไม่เปลี่ยนวิธีการของตนเพื่อจัดการกับ.......? ·     อะไรจะเกิดขึ้นถ้า........? ·     มีวิธีการกี่วิธีที่สามารถ......? ·     เขียนตำรากับข้าวใหม่ที่เป็นอาหารที่มีรสชาด ·     คุณสามารถพัฒนาข้อเสนอซึ่งจะ....ได้หรือไม่	·     ให้ออกแบบที่เก็บงานที่ศึกษา ·     ให้สร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ตั้งชื่อและวางแผนรณรงค์การตลาด ·     จงเขียนความรู้สึกของตนที่เกี่ยวข้องกับ.............. ·     ให้เขียนบทบาทสมมุติหรือเพลงเกี่ยวกับ........... ·     ให้ออกแบบปกแกมกาซีนหรือหนังสือสำหรับ.......... ·     ให้แต่งเนื้อเพลงโดยใช้ทำนองที่รู้จัก
6. การประเมินค่า	สามารถใช้ความรู้ตัดสินใจประเมินผลการเรียนการสอน	ตัดสินใจ, พิจารณา, สรุป ประเมิน, ให้น้ำหนัก, ตีราคา, เลือก, วัดผล, เปรียนเทียบ, ทบทวน, ให้คะแนน, ให้ข้อคิดเห็น	·     เปรียบเทียบและแยกข้อแตกต่างของความคิดเห็นต่างๆ ·     ประเมินคุณค่าทฤษฎีการนำเสนอ ·     สร้างตัวเลือกโดยอาศัยข้อโต้แย้งที่มีเหตุผล ·     ตรวจสอบคุณค่าของสิ่งที่เป็นพยานหลักฐาน	·     มีวิธีแก้ปัญหาเรื่อง......ที่ดีกว่านี้หรือไม่ ·     ให้ตัดสินคุณค่าของ....... ·     คิดว่า.......เป็นสิ่งที่ดีหรือเลว? ·     คุณจะมีวิธีจัดการ....... อย่างไร? ·     คุณเห็นว่าควรจะมีการ  เปลียนแปลงอะไรบ้างสำหรับ.......? ·     คุณเชื่อไหม?	·     ให้เตรียมเกณฑ์การตัดสินสำหรับกรรการตัดสินการแสดง.........ระบุเงื่อนไขข้อยกเว้นและนำหลักคะแนน ·     จัดการโต้วาทีเกี่ยวกับประเด็นที่อยู่ในความสนใจเป็นพิเศษ ·     ให้คิดกฎกติกา 5 อย่างที่เห็นว่าสำคัญในการปฏิบัติตนเพื่อโน้มน้าวคนอื่นให้ปฏิบัติตาม ·     จัดอภิปรายเกี่ยวกับทัศนะต่างๆ เช่น การเรียนที่โรงเรียน ·     เขียนจดหมายหนึ่งฉบับถึง.......เสนอแนะการเปลี่ยนแปลงที่จำเป็นในเรื่อง............ ·     เขียนรายงานเกี่ยวกับ.............. ·     เตรียมเรื่องสำหรับนำเสนอข้อคิดเห็นของตนเกี่ยวกับ.............